De schoonheid en verschrikking van Cambodja

Beiden gaan op voor Cambodja. Het is een prachtig land, met ontzettend aardige en vrolijke mensen, maar wat hier in de afgelopen 30, 40 jaar is gebeurd gaat elke beschrijving te boven. De leuke dingen van Cambodja overheersen absoluut maar als je reist naar Cambodja krijg je altijd te maken met wat hier is gedaan door de Khmer Rouge. Ik heb op deze reis nu wel wat ellende gezien, bijvoorbeeld in Hiroshima, Korea of in China bij Nanking, maar wat hier is gebeurd en op wat voor schaal heeft erg veel indruk achter gelaten.

Eerst maar wat geschiedenis.Ten tijde van de Vietnam oorlog was er ook een burgeroorlog in Cambodja. Er was een partij gesteund door Vietnam en een partij gesteund door de Amerikanen. Na de terugtrekking van de Amerikanen (en talloze burgerdoden door geheime Amerikaanse bombardementen) won de Khmer Rouge. De Khmer Rouge stonden onder leiding van Pol Pot, ´broeder nummer 1´, die Cambodja terug wilde brengen naar een socialistische landbouwstaat en het ´Year Zero´. Dit betekende dat Phnom Penh en andere steden leeg moesten en elke burger die in een stad woonde werd naar het platteland verdreven om te werken aan landbouw. Zo was Phnom Penh dus helemaal leeg en moest de totale bevolking werken op het land. De Khmer Rouge zijn uiteindelijk in de jaren 1975 tot 1979 zo tekeer gegaan dat van een totale bevolking van acht miljoen Cambodjanen er tussen de twee en drie miljoen zijn vermoord. Een bizar cijfer. Door dwangarbeid, uithongering en moord. De Cambodjaanse Genocide.

Hier komt ook de term ´the killing fields´ vandaan. Ik heb deze bezocht en ook een beruchte gevangenis in Phnom Penh, S21. In S21 zijn in die jaren ongeveer 17.000 mensen gemarteld en vermoord. Het indrukwekkende aan die gevangenis is dat er personenfoto´s gemaakt werden van de gevangenen voordat ze gemarteld werden. Er hangen in S21 nu dus honderden foto´s van mensen bij wie je de angst en terreur in de ogen kunt lezen. Erg heftig, juist omdat het niet om foto´s van dode mensen gaat, maar om levenden, voordat ze vermoord worden. Anders dan foto´s van lijken op een slagveld en nog veel indrukwekkender. Op dezelfde dag ben ik ook naar de killing fields geweest, waar er overigens honderden van zijn. Ik ben naar diegene geweest waar de gevangenen van S21 heen gebracht werden. Ook een bizarre ervaring. De Cambodjanen hebben ervoor gekozen om daar een aantal massagraven te behouden zoals ze gevonden werden. Zo kan het dus voorkomen dat, vooral als het regent, botten, tanden, schedels en kleding boven de grond komt. Ook hebben ze hier allerlei schedels verzameld en in een stupa gezet, waar de slachtoffers herdacht kunnen worden. Dit is dan onderverdeeld in slachtoffers van verschillende leeftijden, van baby´s tot bejaarden. De Khmer Rouge is hier zo beestachtig tekeer gegaan dat ik niet alles tot in detail zal vermelden, maar er is onder andere een boom gebruikt om baby´s tegen dood te slaan om kogels uit te sparen. Een andere methode was om ze in de lucht te gooien en op een bajonet te vangen. Allemaal volgens het credo van Pol Pot, ´beter een onschuldige doden, dan een schuldige laten leven´. Echt een bizarre periode in de geschiedenis, waarbij iedereen die ook maar enige opleiding had werd vermoord, leraren, engineers, technici, zelfs iedereen die een bril had werd gezien als intellectueel en is vermoord.

Wat ook triest is, is het feit dat in 1979 de Khmer Rouge uiteindelijk door een invasie van de Vietnamezen verdreven is. Omdat het hier echter om de Vietnamezen ging en onder andere Amerika hier natuurlijk tegen was, is de Khmer Rouge nog tot in de jaren negentig (!!) gesteund door Amerika en China. De Khmer Rouge was zelfs nog jaren lang de officiele vertegenwoordiging van Cambodja in de Verenigde Naties. Ze hebben geld en wapens gekregen waardoor ze tot in 1993 een guerilla oorlog konden voeren, sommige onderdelen zelfs tot 1999. Dat is ook een reden dat in Cambodja de meeste landmijnen ter wereld liggen, volgens sommige schattingen nog meer dan zes miljoen. Dit is dan ook een land waar elke dag nog boeren of kinderen op een landmijn lopen en waar aardig wat mensen rondlopen met protheses. Ik ben ook bij een museum geweest waar een ex kindsoldaat van de Khmer Rouge, die dus zelf landmijnen heeft gelegd, nu landmijnen opruimt en met het geld van zijn museum voor 50 kinderen kan zorgen die landmijnslachtoffer zijn. Erg heftig om dezejonge kinderen met protheses te zien. (Voor info; www.cambodialandminemuseum.org)

Het gaat dan al wel even over de shit die in Cambodja is gebeurd, maar gelukkig zijn er ook minder heftige dingen. En dan gaat het natuurlijk over de tempels van Angkor Wat en omgeving. Dit zijn de grootste religieuze complexen op aarde en gebouwd in de middeleeuwen. In de 11e en 12e eeuw had dit gebied een miljoen inwoners, dit in een tijd dat Londen maar 15.000 inwoners had. Angkor Wat is ook gebouwd in een periode van 35 jaar, terwijl de grote kathedralen in Europa soms wel 150 tot 200 jaar nodig hadden. Dat geeft wel aan wat voor macht dit rijk had. Het regeerde dan ook over een groot deel van Thailand, Vietnam, Laos en Cambodja. Ik ben daar drie dagen geweest en dat was heel indrukwekkend. Een zonsopgang en ondergang meegemaakt en naar tientallen tempels geweest, de één nog mooier en groter dan de ander, en zeker ook de kunst die erin verwerkt zat was heel mooi. In de tempels wordt je wel geconfronteerd met de vele armoede die er in dit land is. Er lopen dan overal kinderen rond die je postkaarten of armbandjes proberen te verkopen, net als overigens in de steden en op het strand. De dingen die ze verkopen zijn ontzettend goedkoop en het is soms best moeilijk als een kind van vier in vijf talen van één tot tien kan tellen en je met grote bambi ogen smekend aankijkt. Toch schijnt het niet goed te zijn iets van ze te kopen. Ik heb er wat over opgezocht en alle kindorganisaties zeggen dat kopen een reden zou zijn voor de ouders om ze niet naar school te sturen. Ze kunnen immers meer verdienen als ze hun kinderen de straat op sturen. Ik dacht toen, laat ik dan maar wat snoep meenemen, maar nadat ik dat had gedaan bleek dat ook niet helemaal juist te zijn. Scholen klagen dan dat kinderen liever naar de toeristen gebieden gaan dan naar school. Dan krijgen ze tenminste wat lekkers. Het klinkt allemaal logisch, maar wel moeilijk om mee om te gaan, hoewel sommige mensen weer zeggen dat je op je eigen gevoel af moet gaan. Lastig Als ik ergens wel een pleidooi heb gezien voor het NIET korten op ontwikkelingshulp dan is het hier in Cambodja wel. Ongetwijfeld zal niet al het geld goed terecht komen, maar hier kan je zien dat met 25 euro per maand een kind al naar school kan gaan en schoolspullen krijgt. Een wereld van verschil met de straat op gestuurd worden. En wat is 25 euro per maand nou? Ik zou iedereen willen aansporen een kind te sponsoren, want ik heb hier gezien dat het echt een verschil maakt en echt nodig is. En in Nederland is het zelfs grotendeels aftrekbaar van de belasting, dus dan is er al helemaal geen reden om het niet te doen. Tik het maar eens in op google.

Het stadje waar de tempels zijn is overigens ook heel leuk, Siem Reap. Het doet me qua sfeer wel denken aan Hoi An, niet al te groot, veel eettentjes en elke avond als dessert een banana pancake met chocola. Prima te doen :P.

Deze blog gaat wel veel over ellende en armoede maar Cambodja is echt een geweldig land. De mensen hebben weinig maar zijn zo vrolijk, aardig en optimistisch. Ze verdienen ook beter dan de vele corrupte politici die hier de boel besturen. Ik ben ook een paar dagen op het strand geweest bij Sihanoukville, hier een eigen bungalow gehad en super wezen relaxen. Ook twee dagen op het platteland tussen de rijstvelden gezeten in een eigen traditioneel huisje in de buurt van Kampot. Heel gaaf en ook hier weer iedereen aan het zwaaien en lachen.Dagje naar Kep gereden, over de bergen heen en langs het strand. Ben naar Bokor mountain geweest, daar is het zo hoog dat je tussen de regenwolken door kan rijden met je motor. Genieten. Sommige stukken van het land en vooral de geschiedenis zijn dan wel heftig en triest maar het land zelf en de mensen zijn top. Het eten is hier ook geweldig. Ik heb in deze weken weer bijna alleen op straat gegeten, drie keer een restaurant geprobeerd, waar het twee keer echt niet te eten was. Dus straateten blijft het :). Ook is het super makkelijk om contact te leggen met de Cambodjanen zelf, ik heb dan ook geregeld leuke gesprekken en avonden gehad met de locals. Het is iedereen aan te raden erheen te gaan. Met Vietnam mijn favoriete land. Het zit er dan nu even op, maar ik wil zeker nog terug.

Ik vlieg nu op zondag naar Bangkok, ga daarna naar het noorden, vervolgens Laos in en ik wil daarna weer Cambodja in, om waarschijnlijk in Siem Reap een aantal weken vrijwilligerswerk te doen.

Wil je overigens een zeer goed boek lezen over het leven onder de Khmer Rouge lees dan 'eerst doodden ze mijn vader' van Luong Ung.

Lear heouy!